Nhà thờ Mằng Lăng Phú Yên – Di sản cổ kính hơn 130 năm tuổi

Nhà thờ Mằng Lăng – Chứng nhân lịch sử của xứ Nẫu

Nhà thờ Mằng Lăng, còn được gọi là Mang Lang Church, tọa lạc tại xã An Thạch, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, cách trung tâm thành phố Tuy Hòa khoảng 35 km về phía Bắc. Được khởi công xây dựng vào năm 1892 dưới sự chỉ đạo của linh mục người Pháp Joseph de La Cassagne (Cố Xuân) và hoàn thành sau 15 năm, đây là nhà thờ cổ nhất Phú Yên và một trong những nhà thờ lâu đời nhất Việt Nam, với hơn 130 năm tuổi.

Nằm bên bờ sông Kỳ Lộ (hay còn gọi là sông Cái), Nhà thờ Mằng Lăng không chỉ là một công trình tôn giáo mà còn là biểu tượng văn hóa và lịch sử, thu hút du khách bởi kiến trúc Gothic đậm chất châu Âu, không gian yên bình, và giá trị tâm linh đặc biệt. Nơi đây là quê hương của Chân phước Anrê Phú Yên, vị tử đạo tiên khởi của Việt Nam, được Giáo hoàng Gioan Phaolô II tuyên phong vào năm 2000, và là địa điểm hành hương quan trọng của người Công giáo.

Đặc biệt, Nhà thờ Mằng Lăng lưu giữ cuốn sách chữ Quốc ngữ đầu tiên của Việt Nam – “Phép giảng tám ngày” do linh mục Alexandre de Rhodes biên soạn và in tại Roma, Ý, năm 1651. Đây là báu vật văn hóa, đánh dấu cột mốc quan trọng trong lịch sử phát triển ngôn ngữ Việt Nam.

Vì sao nên ghé thăm Nhà thờ Mằng Lăng?

1. Kiến trúc Gothic độc đáo: Nhà thờ mang phong cách Gothic cổ điển với hai tháp chuông đối xứng, thập tự giá chính giữa, mái vòm nhọn, và cửa sổ kính màu tinh xảo. Màu xanh xám đặc trưng hòa quyện với không gian ruộng vườn tạo nên vẻ đẹp huyền bí và bình yên.

2. Giá trị lịch sử và văn hóa: Nơi đây lưu giữ “Phép giảng tám ngày” và các hiện vật quý như bàn gỗ mằng lăng (đường kính 1,7 m), cùng khu hầm trưng bày câu chuyện về Chân phước Anrê Phú Yên.

3. Điểm tâm linh và hành hương: Là nơi sinh ra Chân phước Anrê Phú Yên, nhà thờ thu hút tín đồ Công giáo và du khách trong các dịp lễ lớn như Giáng sinh, Phục sinh, và lễ kỷ niệm Chân phước Anrê (26/7).

4. Check-in sống ảo: Không gian cổ kính, rêu phong, cùng khuôn viên xanh mát là bối cảnh lý tưởng cho những bức ảnh hoài niệm, đậm chất “xứ hoa vàng trên cỏ xanh”.

Lịch sử và nguồn gốc tên gọi Mằng Lăng

Theo các bậc cao niên tại An Thạch, hơn 100 năm trước, khu vực này là một khu rừng rậm rạp với nhiều cây mằng lăng – một loài cây có lá hình bầu dục, hoa tím hồng nở thành chùm, thuộc họ bằng lăng. Khi nhà thờ được xây dựng, người dân đã lấy tên loài cây này để đặt tên cho công trình. Dù rừng mằng lăng không còn, nhà thờ vẫn lưu giữ một bàn gỗ tròn làm từ gỗ mằng lăng, đường kính 1,7 m, như một dấu ấn lịch sử.

Về lịch sử tôn giáo, Phú Yên là vùng đất sớm tiếp nhận Công giáo từ thế kỷ 17. Năm 1629, Phó tướng Nguyễn Phúc Vinh trấn thủ Dinh Trấn Biên, và vợ ông, công chúa Ngọc Liên, được rửa tội với tên thánh Maria Mađalêna vào năm 1636. Bà đã lập nhà nguyện trong Dinh, đặt nền móng cho nhóm giáo hữu đầu tiên. Năm 1641, linh mục Alexandre de Rhodes đến đây rửa tội cho hơn 90 giáo dân, trong đó có Anrê Phú Yên. Nhà thờ Mằng Lăng ngày nay tiếp nối truyền thống này, trở thành trung tâm tâm linh của giáo phận Quy Nhơn.

Hướng dẫn di chuyển đến Nhà thờ Mằng Lăng

Từ thành phố Tuy Hòa, bạn có thể đến Nhà thờ Mằng Lăng bằng các phương tiện sau:

• Xe máy:

  • Tuyến Quốc lộ 1A: Đi hướng Bắc khoảng 33 km đến thị trấn Chí Thạnh, qua cầu Ngân Sơn, tại ngã ba rẽ trái vào đường ĐH31, đi thêm 2 km là đến.

  • Tuyến ven biển: Từ đại lộ Hùng Vương, đi theo đường Lê Duẩn hướng Bắc, qua các bãi biển Tuy Hòa, đến ngã ba Sao Việt (xã An Chấn), rẽ phải khoảng 5 km. Cung đường này đẹp, thoáng đãng, phù hợp để ngắm cảnh.

• Ô tô hoặc taxi: Mất khoảng 40-50 phút, thuận tiện cho nhóm đông. Giá taxi tham khảo: 400.000-600.000 VNĐ/chuyến.

• Xe buýt: Tuyến Tuy Hòa – Tuy An, dừng tại thị trấn Chí Thạnh, sau đó bắt xe ôm khoảng 2 km đến nhà thờ.

Lưu ý: Có bãi gửi xe tại khuôn viên nhà thờ, giá khoảng 3.000-5.000 VNĐ/xe máy. Đường đi bằng phẳng, dễ di chuyển, nhưng nên chú ý biển chỉ dẫn ở ngã ba Chí Thạnh để tránh lạc đường.

Giá vé và thời gian tham quan

• Giá vé: Miễn phí, vào cửa tự do.

• Giờ mở cửa: 7:00 – 21:00 hàng ngày. Khu hầm trưng bày mở từ 8:00 – 18:00.

• Thời điểm lý tưởng: Từ tháng 1 đến tháng 8 (mùa khô), khi thời tiết nắng đẹp, dễ dàng chụp ảnh và tham quan. Đặc biệt, tháng 3-4 có khí hậu dịu mát, ít khách du lịch. Tránh mùa mưa (tháng 9-11) vì đường trơn và có thể ảnh hưởng trải nghiệm.

• Thời gian lễ:

  • Ngày thường: 18:30.

  • Chủ nhật (mùa hè): 5:30, 9:00, 16:00.

  • Chủ nhật (mùa mưa): 15:00.

Những trải nghiệm không thể bỏ lỡ tại Nhà thờ Mằng Lăng

1. Chiêm ngưỡng kiến trúc Gothic: Khám phá các chi tiết như tháp chuông, cửa sổ kính màu, và các họa tiết chạm trổ tinh xảo trên cửa gỗ, mang đậm nét văn hóa Việt Nam kết hợp với phong cách châu Âu.

2. Tham quan khu hầm trưng bày: Nằm trong một quả đồi nhân tạo, khu hầm tái hiện câu chuyện về Chân phước Anrê Phú Yên qua các tác phẩm điêu khắc. Đặc biệt, bạn có thể chiêm ngưỡng cuốn “Phép giảng tám ngày” được bảo quản trong lồng kính, cùng các hiện vật như ảnh tư liệu và tóc của Anrê Phú Yên.

3. Check-in không gian cổ kính: Chụp ảnh trước tháp chuông, khu hầm, hoặc khuôn viên xanh mát với cây cối lâu năm. Màu rêu phong trên tường nhà thờ tạo nên phông nền hoài cổ, lý tưởng cho ảnh nghệ thuật.

4. Thăm Cô Nhi Viện Mằng Lăng: Gần nhà thờ là cô nhi viện, nơi chăm sóc trẻ em mồ côi. Du khách có thể ghé thăm, trò chuyện với các em, hoặc đóng góp để hỗ trợ.

5. Tham gia lễ hội: Các dịp lễ lớn như Giáng sinh, Phục sinh, hoặc lễ kỷ niệm Chân phước Anrê Phú Yên (26/7) có nhiều hoạt động sôi nổi, thu hút tín đồ và du khách.

6. Thưởng thức ẩm thực địa phương: Gần nhà thờ có các quán ăn phục vụ đặc sản Phú Yên như bánh bèo chén, bún chả cá, hoặc mắt cá ngừ tiềm. Giá tham khảo: 30.000-100.000 VNĐ/món.

7. Khám phá lân cận: Kết hợp tham quan Ghềnh Đá Đĩa (cách 20 km), Gành Đèn, hoặc Đầm Ô Loan để làm phong phú hành trình.

Lưu ý khi tham quan Nhà thờ Mằng Lăng

• Trang phục: Mặc quần áo lịch sự, tránh trang phục ngắn hoặc hở hang để thể hiện sự tôn kính.

• Ứng xử: Giữ trật tự, không nói to, không xả rác trong khuôn viên nhà thờ. Tránh ngồi bắt chéo chân trong thánh đường vì đây là hành vi không phù hợp trong Công giáo.

• An toàn: Khu hầm có không gian hẹp, cần di chuyển cẩn thận. Nếu tham gia các lễ lớn, bảo quản tư trang kỹ vì có thể đông đúc.

• Chỗ nghỉ: Tuy Hòa có nhiều khách sạn như Mandala Hotel & Spa (1.355.000 VNĐ/đêm) hoặc Rosa Alba Resort (chuẩn 5 sao). Gần nhà thờ có một số nhà nghỉ bình dân, giá từ 200.000-400.000 VNĐ/đêm.

• Quà lưu niệm: Mua đặc sản Phú Yên như nước mắm, khô cá ngừ, hoặc bánh ít lá gai làm quà.

Kết luận

Nhà thờ Mằng Lăng không chỉ là một công trình kiến trúc tuyệt đẹp mà còn là nơi lưu giữ những giá trị lịch sử, văn hóa, và tâm linh quý giá của Phú Yên. Với hơn 130 năm tuổi, nhà thờ như một chứng nhân thầm lặng, kể lại câu chuyện về Chân phước Anrê Phú Yên, cuốn sách chữ Quốc ngữ đầu tiên, và hành trình truyền giáo ở vùng đất xứ Nẫu. Dù bạn là người yêu kiến trúc, đam mê lịch sử, hay tìm kiếm một nơi để tĩnh tâm, Nhà thờ Mằng Lăng chắc chắn sẽ mang đến những trải nghiệm đáng nhớ. Hãy thêm địa điểm này vào hành trình khám phá Phú Yên để cảm nhận vẻ đẹp cổ kính và bình yên!